M: Urquntan qamullarqani viku… vikuñitascha.
E: Ya.
M: Urquntan qamullarqani vikuñitaschay
qasantan hamillarani tarukitaschay
urqunta wa… wa.
A: [ha interrumpido] ratakunachkasqa.
M: Wawan wischukuq wischukuq vikuñitascha
churin wischukuq tarukitascha
Orqonta qamullachkatiy
qasanta qamullachkatiy
(kayqaya) kunan waqachiwachkanki,
orqonta qamuchkatiy
qasanta qamuchkatiy
kayqaya kanan llakichiwachkanki.
Pitaq willasunki wintuchallayta
maytaq willasunki wintuchallayta
chaytaq kanan manaña nunca tunpanchikñachu.
Maypiña chaypiña kaspapas
peru manaña quyallawankiñachu.
Peru yachaylla yachaspaqa
musiaylla musiasaqa
trebol saruytam saruparusaykiqa;
T 15-32
yachaylla yacharusaqa
musiaylla musiarusaqa
trigucha ñutuyta ñuturusayki
trigucha saruytam saruparusayki.
E: Ahora vienen unos watuchis de Manuel […] y Kirino [K]
K: Qan yá qallarimuy.
M: Qallacharykamuy yá… ñoqaqa eiki tukukuruninam… Ñoqa
mayña ya akutiaruni.
K: (Qallarimuy yá) Ya. Imalla haykalla asá!
M: Asá.
K: Un wayqupi…
M: Aa.
K: … mana …sacha kachkan mana ramayuq.
M: Aa.
K: Chaypin (uq runacha) purichkan… mana ramanta tarispa…
O: [i]
K: wichiykun naman… uq sanqa kasqwa chayman wichiykukun.
M: Ya… Ima cosasman qatin?
K: Runa cosasman.
M: Chayqa riki warmin chupinchik ya
M: Yachasanki.
M: Ya.
K: Qanñataq ya!
M: Uqchatwan yachaykamuy pensa… pensaparuchkasaq yá. (ña)
tukuchakurunin lliwña miki.
K Yuyacharinaykama ya qan qallachaykamuchkay.
M: Manaña kanñachu…
Imalla haykalla asá!
K: Asá!
T 15-33
M: Waqna urqupii…
A: (lani) sayarayachkan [risas]
M: Machucha sayachkan… Barba sapa machucha manaña…. (barbarun)
puramente chapu ucikuchallaña
E: ¿Ima cosasmanta qatin?
M: … muqu chapu. Pampa cosallamantan qatin.
A: Ischu.
K: Paku.
M: Aa. Paku Miki.
Qanñataq yá.
K: Imalla haykalla asá!
M: Asá.
K: Waqna panpapi machucha tiqerasta waqtachakuchkan.
M: Leqles Miki chayqa.
K: Yachasanki.
E: Leqlas… ¿imataq chay leqles?
A: Animal
E: ¿Gaviota?
[varios murmullos]
A: Mana yachaspa mitichklan caraqo.
M: Empacho qanraqa.
A: Zenaida empachu (…)
M: Mm.
K: Qanñataq yá!
M: Imachataraq ñoqa.
Imalla haykalla asá!
K: Asá!
M: Umallanpi manchadayoq!
E: ¿Mancharayoq?
T 15-34
M: Mm. Manchadayoq.
E: Manchdayoq. (…)
K: ¿Ima cosasman qatin?
M: Animal cosasman.
O: Añas.
[pausa larga]
E: ¿Qan yachankichu?
(O): ¿Qa?
E: ¿Yachankichu?
(O). ¿Imata?
E: Chayta.
(O): A…. rapetichaykamuy a ver…
M: Mm… Imalla haykalla asá!
(O): Asá.
M: Umallanpi manchadayoq.
A: Zorro.
I: ¿Imataq chayqa?
(O): Manchadayoq? Chuq(makichas) chiki.
M: No. Toro es.
E: ¿Manchadayoq?
M: Mm.
E: ¿Imataq chay manchadayoq?
M: Waqlaña yá.
E: ¿Waqran… manchado?
M: Mmm.. manchala. Umallanpi.
E: I?mataq chay?… en castellanop aver…
K: Mana yachanicho
[pausa]
A: Umallanpi manchadayoq…
T 15-36
M: Claro turuqa riki umallanman miki aa.
O: Umallan(pi) chay waqran yá.
M: Aa… Ya, qamñataq yá!
K: Imachatataq ñoqa…
M: Willakachimuy yá… Willachaykamuy ya ñaqa tuta pasña
batisqallaykimantapas.
K: Batinichuqaya.
A: Imalla haykalla asá!
M: Asá!
A: Asá!
K: Ñoqa.
M: Ya.
K Uq cuartupi…
M: Aa.
K: Llavayachkan pasña, qalatuchalla. ¿Imata ruwaruwaq?
M: ¿Imata ruwaruyman?... batiruyman chiki.
K: ¿Batiruwaqchu?
M: (Aw riki)…. ¿Ima cosasman chay qatin?
K: Pinsay yá!.
M: ¿Uq wartupi llavirayachkan pasña qaltuchalla?
K: Mm.
M: Ñawinchik
K: ( ima ya) ñawikita daliruwaqchu.
[risas]
M: Warmipa chupin chiki
E: I?mataq chay?
K: Pinsay yá.
T 15-37
A: Pisquywan daliyman (…) [risas]
M: ¿Imataq chayqa? Willaykuwaykuña ya, yachanichuqaya.
K: [pausa] Qawanpas manchapallaña.
M: ¿Qawanpas manchapallaña?
O: Tuna… Tuna miki.
I: (Imatas yanukunqa, qawan manchapallaña miki)
M: Eee
O: Ñoqa willasaykichis(…)
I: Ya
O: Iskayniykichikman.
K: Ya.
O: Qan sapallayki uq wartupi kachkanki ¿ya?
K: Ya
Hinaptin uq uq… maqtasuta puñuchkanki
K: Aw.
O: Hinaptin… uq sambuñataq waqtaykipi rikurirun.
K: Mm.
O: Ñas… na, ukuykipiña riki naqa… vergan hinaptin… qan qari qari
hinachu aguantaykuykuwaq icha… como macho…. qapariru…
qapariruwaqchu icha aguantakuykuwaqchu? Como qarichu
aguantaruwaq uu qapari(ruwachu)?
E: Warmi hina.
O: Warmi hina.
M: Vulteaykuyman chiki a
A: (….) pupupi [risas]
O: Qari hinachu aguantakuykuwaq icha qapariwaqchu.
E: Warmi hina.
M: Aguantayman chiki. [risas]
O: Claro pes… aguantana miki a. Piña ma qa(…) yachachkan sapallayki
T 15-38
kaptinqa. Ña ukupi kaqtinqa (miki) aguantallakuykiña.
E: Asi que aguantarunkiman.
[risas]
M: Imaynanpas kachaykuymanña chiki.
[la hermana de A lo llama constantemente]
O: Chayllam chay.
M: Ya.
K: Qunqaruniña (…)
Hermana de A (H): Acisclo!
M: Imalla haykalla asá!
K: Asá!
M: Waqna punkuchamanta uq qayamuchkan uq maqtachata llanu uma
Maqtachata.
E: Lllanu uma.
M: Lani uma maqtachata
H: Acisclo!
M: Hikutaykamuchkanña.
O: Aguantawsi kakuchkan ¿aw?
M: Asa.
I: (…)cha
[risas]
M: Chipicha qayamuchakan.
[risas y murmullo]
M: Qanñataq yá!
K: Qamñataq yá!
O: Ñoqa willasaykichik… Waqna panpapi… yana latapachapi…chiya
watasqacha
K: Higusmi chayqa.
O: Aaa yachasankin ¿aw?
E: ¿Ima?
T 15-38
K: Higus
E: ¿Ima?... Waqna…
M: Waqna panpachapi yana latachapi…
E: Latapacha ¿imatataq chay?
M:… watarayachkan.
O: Trapo
E: Aaa
A: Fruta es
O: Fruta es [en tono de reproche]
A: ¿Higusta manachu mikunkichik?
I: Aw
M: [pausa] mmm… imata (…)…
H: Apuray Acisclo!
M: Imalla haykalla asá!
K: Asá!
M: Mmm.
H: Abuelaman willamusa(…)
M: Abuelanman willamusaqña nichkanña.
O: Pí ya willaykamunqaqa.
M: Pi willaykamunqa (…) neqtiyki willaykamunqa riki.
K: Chupicha chiki.
M: Aaaa… chupicha.
[risas]
M: Pisqo-(chuku)ta willaykamunqa.
O: Tu(ku)nakuchkan nispa.
M: Aaa (risas)
O: Acisclutam… dalichkan popotinppe [risas]
M: Acisclota kunkalla llapilla llapispa puputinta tinkackan ninqa chiki.[1]
[1] Aquí hay una interrupción. La página 40 que debería seguir a la transcripción original se ha extraviado. A partir de la página 41 del original, las notaciones se hacen numeradas, al parecer con los mismos personajes.
Comentarios
Publicar un comentario
No se permiten comentarios anonimos, incendiarios, agresivos, despectivos, degradantes ni ad hominem de ningun tipo. Se requieren comentarios bien pensados. Las discrepancias deben ser debidamente sustentadas y no basarse en generalizaciones. Hawansuyo no trata de convencer a nadie de nada y estamos seguros que nos equivocamos a cada rato.